Evden İşyerine Ulaşımda Yolda Geçen Zamanın Çalışma Yaşamının Kalitesine Etkisi
Arş. Gör. Elif Nur ALPER
Özet:
Çalışma yaşamının kalitesini yükseltmeye yönelik çalışmaların önemli ayaklarından birini günlük çalışma sürelerinin kısaltılmasına yönelik uygulamalar oluşturmaktadır. Sanayi devriminin ilk yıllarında haftanın yedi günü günlük 14-18 saat arasında değişen çalışma süreleri öncelikle kadınlar, çocuklar gibi korunmaya muhtaç gruplar için sonrasında da çalışma yaşamının her alanında kısaltılmıştır. Buna hafta tatili, yıllık izin, ulusal ve dini bayramlardaki tatiller de eklenince çalışanların kendi sosyal kültürel gelişimlerine ayıracakları zaman artmış, iş-yaşam dengesinin sağlanmasında önemli etkileri olmuştur. Diğer taraftan kısa süreli çalışma, kısmı süreli çalışma, çağrı üzerine çalışma gibi atipik esnek çalışma şekillerinin uygulamaya girişi de sanayi ve hizmetler kesiminde bağımlı çalışanların çalışma kalitelerini yükseltmiştir. Ancak şehirleşme, şehirlerin nüfus yoğunluğunun artmasına, şehirlerin yerleşim planlarında mal ve hizmet üretim alanları (sanayi bölgeleri, sağlık tesisleri, eğitim kurumları, alışveriş merkezleri vb.) ile ikamet bölgelerinin farklı bölgelerde oluşturulmasına yol açmıştır. Özellikle banliyö tipi şehirleşmelerde bu farklılaşma daha belirgin hale gelmiş ve işyerleri ile ev arasında mesafe artmıştır. İnsanlar ev-işyeri arasında daha uzun süre harcamak zorunda kalmış, çalışma sürelerinin kısaltılması ile kazanılan boş zaman yolda harcanmaya başlanmıştır. Çalışanların işyerlerine gidiş ve dönüşlerinde harcadıkları zaman, kişilerde daha çalışmaya başlamadan önce yorgunluk ve stres yaratmakta, bu da iş-yaşam dengesini olumsuz etkilemektedir. Özellikle iş dikkatinin azalması nedeniyle iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine yönelik özensizliğin artışı, çalışma arkadaşları ile olan ilişkilerde gerginliklerin yaşanması gibi çalışma yaşamının kalitesine yönelik olumsuz etkiler gözlenmektedir. İşyerinde esnek çalışma uygulamalarının varlığı ve başarılı çalışanların ödüllendirilmesi (maddi veya manevi) çalışma yaşamı kalitesinin artmasında etkili olmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Çalışma Yaşamı Kalitesi, Yolda Geçen Zaman, Ulaşım Süresi, İş-Yaşam Dengesi
Abstract:
One of the important pillars of the studies aimed at improving the quality of working life is to reduce the daily working time. In the first years of the industrial revolution, working hours ranging from 14 to 18 hours a day, seven days a week, were shortened primarily to groups in need of protection, such as women and children, and then to all areas of working life. When the week holiday, annual leave, national and religious holidays were added, the time allocated for the employees’ own social-cultural development increased and had a significant impact on the maintenance of work-life balance. On the other hand, the introduction of atypical flexible working methods such as short-term work, part-time work, on-call work has also increased the quality of work of dependent workers in the industry and services sector. However, urbanization has led to an increase in the population density of cities and the creation of goods and services production areas (industrial zones, health facilities, educational institutions, shopping centres, etc.) and residential areas in cities’ settlement plans. Especially in suburban urbanization, this differentiation became more prominent and the distance between workplaces and home increased. People had to spend a long time between home and workplace, and the free time gained by the shortening of working time began to be spent on the road. The time that employees spend on their commute creates fatigue and stress before they start working, which adversely affects the work-life balance. In particular, negative effects on the quality of work-life are observed, such as increased sloppiness in occupational health and safety measures and tensions in relationships with colleagues due to reduced attention. Existence of flexible work practices and rewarding successful employees (material or moral) are effective in increasing the quality of working life.
Keywords: Quality of Working Life, Commuting, Transportation Time, Work-Life Balance
66021 kez görüldü, 2592 kez indirildi.