ÖZET

Bu çalışmada, Niğde ilinde bulunan beş iplik fabrikasında uygulanan istihdam politikalarının işçilerin çalışma koşulları ve yaşam tarzları üzerinde yaptığı etkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Fabrikalar erkek işçilerde askerliğini yapmamış olanları çalıştırmayı tercih etmektedirler. Çünkü işçiler iki ya da üç yıl çalıştıktan sonra askere gitmek için işten ayrılmakta ve bu sayede kıdem tazminatı fazla birikmemektedir. İşletmeler kadın işçilerde ise bekar olanları çalıştırmayı tercih etmektedirler. Kadınların evlendiklerinde verimli olamayacakları ve geleneksel kültür kalıpları doğrultusunda kendiliklerinden işi bırakacakları düşüncesiyle bu yola başvurulmaktadır. Bunlara ek olarak bazı fabrikalar kendilerinin kurdurdukları taşeron firmalardan işçi temin etme yoluna gitmektedirler. Bu sayede istedikleri zaman işçinin işine son verebilmektedirler. Böylece elli işçinin üzerinde işçi çalıştıran işletmelerin yerine getirmek zorunda oldukları, özürlü işçi çalıştırmak gibi, bazı zorunluluklardan kurtulmakta ve sendikal örgütlenmenin de önüne geçmiş olmaktadırlar. Araştırma kapsamında iplik fabrikalarında çalışan 254 işçiye anket formu uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucunda, izlenen istihdam politikalarının işçilerin çalışma koşullarını ve yaşam tarzlarını olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İstihdam, işçi, tekstil, çalışma koşulları, işçi ailesi, yaşam tarzı.

Abstract:

In this study, we aimed at analyzing the effects of employment strategies on working  conditions and lifestyles of the workers in five yarn factories in Nigde.  Factories prefer to employ young men those have not finished their military services since these man have to go to the  military services soon after short period of work  without being paid any money for their length of services.  Similarly, the employers prefer to employ single females just prior to their marriage age.  The employer use this method of employment with the strong belief that these females will quit working due to very effective patriarchal expectations in the society and that after marriage the married women will loose the performance and will not be able to adopt themselves into the work due to the many social responsibilities on their shoulder.  In addition to these, some of the factories employ the labour through other subcontractors that were established by the same factories.  In that case, the employer can fire any of the worker at any time at the expense of the workers.  Furthermore, this employment through subcontractors that employ not more than 50 workers are able to escape some of the laws regulating the labour market, e.i., labour union, and employing the disabled people.   In this research, the questionnaire have been applied to 254 workers in five factories, the interviews have been taken place and the conditions were observed.  Based on our finding, it is concluded that the employment strategies have affected the workers’ working conditions and lifestyles negatively.  

Keywords: Employment, labour, textiles, working conditions, working class family, lifestyles.