Yıl: 2001/ Cilt: 3 Sayı: 1 Sıra: 7 / No: 102 /     DOI:

2000'li Yıllarda Mesleki Eğitim
Yard.Doç.Dr. Serap ÖZEN KAPIZ
Muğla Üniversitesi - İ.İ.B.F. - Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü

20. yüzyılın son çeyreğinde yaşanan hızlı teknolojik gelişme ve aratan rekabet, toplumdaki tüm yapıları değişime zorlamıştır. Ekonomik, sosyal ve kültürel alandaki değişim işin ve işgücünün niteliğini, işin örgütlenme sürecini, organizasyonların yapısını ve yönetim anlayışlarını kökünden sarsmıştır.

Günümüzde değişen koşullar altında bir ekonominin ve bu ekonomide yer alan işletmenin varlığını koruyabilmesi rekabet edebilirliğine bağlı bulunmaktadır. Artan rekabet ortamından etkilenen işletmeler, organizasyonlarını esneklik, çabuk tepki verebilme ve uyum sağlama ( COCHINAUX ve PHILIPPE, 1995, s. 22)  yönünde değiştirmeye zorlanmaktadırlar. Yeni organizasyonel yaklaşımlar, bilgiyi rekabet avantajı (Pfreffer, 1995, s.161)haline getirirken, bilgiyi üreten ve kullanabilen eğitimli insanı da taklit edilmesi güç en önemli stratejik kaynak olarak kabul etmektedir.

Böylece ekonomik kalkınmanın itici gücü olarak tanımlanan, yüksek bilgi ve beceri düzeyine sahip işgücüne olan talep de giderek artmaktadır.( KURTULMUŞ, 1996, s.149-151)  Artık işletmeler, sadece verilen işleri yapan, kas gücü ile çalışan değil, yaratıcı, değişime kolayca uyum sağlayabilen, sorunları en kısa zamanda çözebilen, öneriler getirebilen, ve öğrenmeyi yaşamının bir parçası haline getirebilmiş işgücü istihdam etme eğilimindedirler. (GÜREL 1995, s.214.)  

İşgücünün bu niteliklere sahip olabilmesi için de sürekli kendini geliştirmesi ve mesleki eğitimi  kaçınılmaz olmaktadır. Genel anlamda mesleki eğitim, belirli bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve davranışları kazandırmaya yönelik etkinlikler olarak tanımlanmaktadır.        ( Mesleki Eğitim,1987, s.29)Ancak işgücünün değişen nitelikleri, mesleki eğitime süreklilik kazandırırken, verilen eğitimin içeriğinde ve niteliğinde  de değişiklikleri zorunlu kılmaktadır.( ERCAN, 1988.)

Yeni işler, geleneksel işgücünün teknik bilgi ve becerisine ihtiyaç duymamaktadır. Bu yüzden işgücüne verilecek eğitim de ezbere dayalı ve fiziksel olmanın ötesinde, zihinsel ve öğrenmeyi öğretmeye dayalı olmalıdır. Mesleki eğitimden beklenen pazarın değişen yapısına ve teknolojik değişikliklere kolayca cevap verebilecek ve uyum içinde çalışabilecek, daha yüksek bilgi düzeyine sahip, sürekli öğrenen ve daha fazla sorumluluk alan işgücüdür. (KUTAL ve BÜYÜKUSLU, 1996, s. 169) Bunun için hissetme ve kavrama, kontrol edilecek süreci ve kontrolün önemini anlama, hızlı ve yerinde karar verme yeteneğini ve birlikte çalışma ruhunu kazandırabilecek ve sürekli öğrenmeyi teşvik eden bir eğitime ihtiyaç vardır. Ancak eğitim sadece teknik açıdan olmamalıdır. Mesleki eğitim, işin  nasıl yapılacağı, makinanın nasıl kullanılacağı gibi teknik bilgilerin yanında yeni düşünce sistemi ve iş anlayışını da vermelidir. Çünkü, işgücünün, işin yenilenen değerlerine ve yeni iş anlayışlarına da sahip olması önemlidir. Bu nedenle çalışanların sadece kendi işlerini yapmalarının ötesinde, kendileri dışındaki aşamalarda gerçekleştirilen işler ve işletmenin genel gidişi hakkında da bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Bu da, çalışanların mesleki niteliklerini sürekli geliştirmelerine olanak sağlayan bir mesleki eğitimden geçirilmeleriyle mümkündür.(RENDA. 1996, s.53-55)

 Bu bağlamda eğitim, artık sadece eğitim kurumlarının görevi olmaktan çıkmıştır. Teknolojik gelişmeler, sürekli yeniden mesleki eğitimi zorunlu kılmakta ve eğitim kurumlarıyla işletmeler arasında işbirliğinin de önemini arttırmaktadır.  Okul eğitiminin devamında, yaşamı boyunca sürekli eğitim alan, kendi kendini geliştiren insan, yeni teknolojileri kullanmanın yanında, yeni teknolojilerin yaratılması ve geliştirilmesinde de en önemli kaynağı oluşturmaktadır.( GÜLEÇ,1996, s. 9-10)  Teknolojik küreselleşen ekonomide doğaldır ki, rekabet gücünü,  beraberinde getirmektedir. Bu yüzden, mesleki eğitim işgünün üretim sürecindeki yeniliklere uyum sağlamasının ve verimliliğinin arttırılmasının temel aracı olarak kabul edilmektedir. ( ERDUT, 1996, s. 15)

Sonuç olarak, her düzeyde ve yaşamın her döneminde benimsenecek olan sürekli öğrenme-sürekli gelişme-yaşam boyu eğitim politikalarıyla, toplumsal dengeleri en etkin şekilde sağlama becerisini gösteren ekonomilerin teknolojik, ekonomik ve sosyal alanda üstünlük kazanacakları ortaya çıkmaktadır.

KAYNAKÇA
1. COCHINAUX, Philippe- de Wood, Philippe, “Moving Towards A Learnnig Society” A Cre-Ert Forum Report On European Education, 1995
2. PFREFFER, Jeffrey, Rekabette Üstünlüğün Sırrı: İNSAN, (Çev: Sinem Gül), Sabah Kitapları, İstanbul, 1995
3. KURTULMUŞ, Numan, Sanayi Ötesi Dönüşüm, İz Yayıncılık, İst., 1996
4. GÜREL,Nalan, “Bilgi Teknolojilerindeki Gelişmelerin Sosyo-Ekonomik Etkileri” Anadolu Üniversitesi, A.Ö.F. Dergisi,C.I, S.2,Kış 1995
5. Uluslararası Çalışma Bürosu, Mesleki Eğitim, Seçilmiş Açıklamalı Terimler, Ank.,1987
6. ERCAN, Fevzi,” Yeni Teknolojilerin İnsangücüne Ve İstihdam Sorunlarına Etkileri: Yeni Sorunlar Mı? Çözüm Yolları Mı?", Teknolojik Gelişmeler Karşısında İşgücünün Eğitimi, Uyum ve İstihdam  Sorunları Sempozyumu, MPM Yayını, Ank., 1988
7. KUTAL, Gülten- BÜYÜKUSLU, Ali Rıza, Çok Uluslu Şirketler ve İnsan Kaynağı Yönetimi, Der Yayınları, İst. 1996
8. RENDA, Yaprak, “ Değişen İş Yaşamı”, Bilim ve Teknik Dergisi, Eylül, 1996
9. GÜLEÇ, Kemal, “Bilgi Toplumu, Bilim ve Teknoloji Politikası ve Üniversite Sanayi İşbirliği”, İşveren Dergisi, Ağustos, 1996
10. ERDUT, Zeki, “Gümrük Birliği ve Çalışma Yaşamı” Çimento İşverenler Dergisi, Kasım ,1996
62261 kez görüldü, 0 kez indirildi.

<< --
 
EBSCO
PROQUEST
CABELLS DIRECTORY
INDEX COPERNICUS
SOCIOLOGICAL ABSTRACTS
ASOS Akademia Sosyal Bilimler Index
Üye Girişi
DUYURULAR/HABERLER
Dergide yayınlanan yazılardaki görüşler ve bu konudaki sorumluluk yazarlarına aittir.
Ampirik veriler, değerlendirme sürecinde hakem veya hakemler tarafından talep edilirse, yazar veya yazarlar ilgili verileri paylaşırlar.
Bu verilerin bir başka çalışmada kullanılmaması esastır.
© 2000 - 2024 İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi