Yıl: 2019/ Cilt: 21 Sayı: 3 Sıra: 4 / No: 727 /     DOI: 10.4026/isguc.634393

Yukarıya Doğru Hareketlilikte Bir İmkân Ve Sınırlılık Olarak Türkiye`de Meslek Liseleri: Eskişehir Örneği Üzerine Sosyolojik BİR Araştırma
Dr. Öğr. Üyesi Çağdaş Ümit Yazgan - Prof. Dr. Nadir Suğur
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü - Anadolu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü

Özet

Türkiye’de meslek liseleri, çoğunluğu düşük gelir gruplarından gelen genç nüfusa mesleki ve teknik beceriler kazandırarak istihdam olasılığını artıran ve yoksulluktan kurtulma şansı tanıyan çeşitli avantajlarla ilişkilendirilebilmektedir. Bu okullar aynı zamanda kentsel alanda genç nüfusun yukarıya doğru sosyal hareketliliğini engelleyen bir bariyer ya da eşitsizliği kuşaktan kuşağa aktaran bir yoksulluk tuzağı olma gibi bir takım sosyal ve ekonomik dezavantajlara da konu olabilmektedir. Bu araştırma, avantaj ve dezavantajlar bağlamında, öğrencilerin eğitim almakta oldukları meslek liseleri ile ilgili görüşlerini ortaya çıkarmayı ve bu görüşleri temel sosyolojik yaklaşımlar çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, 2016 Aralık-2017 Ocak aylarında Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı 7 adet mesleki ve teknik Anadolu lisesinde yürütülmüştür. Nicel veriler 12. sınıfta eğitim gören 796 öğrenciden anket tekniği ile nitel veriler ise 9 öğretmen, 8 mezun, 8 öğrenci olmak üzere 25 kişiden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Öğrencilerin çoğunluğu istihdam hızı ve kolaylığı, işgücü piyasasında tutunabilme, ön lisans programlarına yerleşebilme imkânları bakımından meslek liselerini daha avantajlı bulmaktadır. Araştırma kapsamındaki öğrenciler meslek liselerini kentsel alandaki rekabete dayalı iş gücü piyasasında iş bulmanın en kolay, en hızlı ve en ucuz yolu olarak görmektedir. Anadolu liseleri ise üniversiteye giriş sınavlarında daha iyi puan alabilme bakımından avantajlı görülmektedir. Öğrenciler için Anadolu liseleri, lisans düzeyindeki yükseköğretim programlarına girişi kolaylaştırması bakımından, daha iyi bir çalışma hayatı, görece yüksek ücret, daha iyi çalışma koşulları ve yüksek sosyal statü anlamına gelmektedir. Bulgular bütünlüklü olarak değerlendirildiğinde, öğrencilerin çoğunluğu için meslek liselerinin umut ve umutsuzluğun kesiştiği bir konumda yer aldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Meslek liseleri, istihdam, yoksulluk, eğitim sosyolojisi


Abstract

Vocational high schools in Turkey are widely associated with various social and economic disadvantages such as poverty trap, reproduction of inequalities through generations and an impassable barrier to upward social mobility for the urban poor. These schools are also related with numbers of advantages such as a prospect of employment of the young population most of whom come from low income groups, technical and occupational skills for the urban poor and a chance for youths of deprived families to escape from urban poverty. In the context of advantages and disadvantages, this research aims to reveal students’ views on the vocational high schools where they are enrolled, and evaluate the research findings within the framework of current sociological debates. The research was carried out in 7 professional and technical Anatolian high schools of Eskişehir Provincial Directorate of National Education. The qualitative data were collected from 796 students in the 12th grade by a semi-structured interview technique and the quantitative data were collected from 25 individuals, 9 of whom were teachers, 8 of whom were graduates and 8 of whom are students. It has been found out that the students find the vocational high schools more advantageous in getting an easy access to employment and having a better position in the labor market and keeping the possibility of placement in associate degree programs. Whereas, they are also in the view that as opposed to vocational high schools, the Anatolian high schools offer various advantages for students who wish to go university, and provide them much better educational qualifications to get better score in the university entrance exams. It means to have a placement in undergraduate programs of prominent universities in Turkey. For vocational high schools’ students, a degree from leading universities in Turkey means a better work prospect, a decent pay, good working conditions and a high social status. Against all the odds, students covered by this research still consider the vocational high schools as the easiest, fastest and the cheapest way to find a job in a competitive urban labour market. Findings reveal that for the most students in the sample, vocational high schools stand as an intersection of both haves and haves not and hope and despair in their future prospects.

Keywords: Vocational high schools, employment, poverty, sociology of education.



62424 kez görüldü, 697 kez indirildi.

<< --
 
EBSCO
PROQUEST
CABELLS DIRECTORY
INDEX COPERNICUS
SOCIOLOGICAL ABSTRACTS
ASOS Akademia Sosyal Bilimler Index
Üye Girişi
DUYURULAR/HABERLER
Dergide yayınlanan yazılardaki görüşler ve bu konudaki sorumluluk yazarlarına aittir.
Ampirik veriler, değerlendirme sürecinde hakem veya hakemler tarafından talep edilirse, yazar veya yazarlar ilgili verileri paylaşırlar.
Bu verilerin bir başka çalışmada kullanılmaması esastır.
© 2000 - 2024 İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi